Groen  Evergem reikt reeds voor de 12de maal de trofee, de 'Groene Pluim', uit aan personen of initiatieven met bijzondere verdiensten op sociaal, cultureel en ecologisch vlak. Deze keer geeft Groen Evergem de Groene Pluim aan 2 baanbrekende en warme re-integratie-initiatieven uit de regio. Timmerwerkt en Kwartiermaken werden beloond voor hun daadkracht waarbij ze elk op hun domein een warme plek creëren in een samenleving die kansen biedt.

Opnieuw een plek vinden in onze samenleving

De traditionele Nieuwjaarsbrunch kon in januari niet doorgaan als gevolg van corona. We hadden gehoopt op een paasbrunch en wilden dan onze Groene Pluimen voor 2020 uitreiken. Tevergeefs…  Vandaar de bekendmaking vandaag, omdat we de uitreiking niet willen blijven uitstellen. Groen-Evergem koost bewust voor 2 initiatieven die sterk inzetten op vaak vergeten kansengroepen, zeker in tijden van corona. Concreet hebben we het over nieuwkomers en mensen met een psychische kwetsbaarheid. Nieuwkomers die moeite ervaren om hun plek te vinden in onze samenleving, die de taal nog volop aan het leren zijn. En mensen met een psychische kwetsbaarheid die te maken krijgen met stigma.  Vooroordelen die ervoor zorgen dat er heel wat drempels zijn op hun weg naar re-integratie.

Met de uitreiking van deze Groene Pluim willen we de laureaten een hart onder de riem steken omdat ze belangrijke inspanningen leveren met het oog op het creëren van verbinding met de lokale gemeenschap, het zijn initiatieven die bijdragen aan een meer verdraagzame en warme samenleving en ze kunnen een inspiratiebron zijn voor andere baanbrekers om stappen vooruit te zetten in het bevorderen van de re-integratie van mensen die nieuwe kansen zoeken.

De eerste laureaat TimmerWerkt (gevestigd in de Doornstraat 90 te Evergem) inspireert door hun visie op ondernemen: het bedrijf timmert letterlijk en figuurlijk aan een warme samenleving door meubels op maat te maken met gemotiveerde vluchtelingen. Het is een meubelatelier dat werkt vanuit de overtuiging dat zinvol bezig zijn zorgt voor zelfvertrouwen en eigenwaarde. “Door nieuwkomers kansen te geven, kunnen ze zich verder ontplooien en verhogen we de toegankelijkheid tot onze Westerse maatschappij. Hierbij verkleinen we niet alleen de afstand tussen burgers en nieuwkomers. We streven naar een warmere en tragere samenleving die zich kan aanpassen, die open staat voor verandering en diversiteit als een meerwaarde ziet. Door ons verhaal en onze manier van werken hopen we anderen te inspireren.”   (meer info hierna).

De tweede laureaat  is Kwartiermaken. Psycholoog Peter Dierinck is de bedenker en wegbereider van Kwartiermaken in Vlaanderen, een herstelbevorderende methodiek die gegroeid is vanuit de werking van het “Psychiatrisch centrum Sleidinge”.  Kwartiermaken is ook de naam van het boek dat Dierinck recent uitbracht als handleiding voor eenieder in de geestelijke gezondheidszorg die wil werken aan een gastvrije, inclusieve samenleving. Dierinck ziet Kwartiermaken niet als een dwingende methode of sluitende strategie maar eerder als een op dienstbaarheid steunend ambacht die de kloof tussen zorgbehoevenden en professionals beter moet kunnen dichten. Kwartiermaken draait om de vermaatschappelijking van de zorg. Het gaat er om een voedingsbodem van gelijkwaardigheid en nabijheid te creëren waarin het kwetsbare gestut wordt. (meer info hierna)

Meer en meer worden we ook in Evergem geconfronteerd met mensen die het moeilijk krijgen om in onze maatschappij mee te draaien. De armoedecijfers zijn er als gevolg van corona niet beter op geworden. Wie buiten de lijntjes kleurt, dreigt uit de boot te vallen. Groen wil met deze Groene Pluimen ook het gemeentebestuur/OCMW aanzetten om meer aandacht te hebben voor de zwakkeren in onze samenleving. Initiatieven die zich inzetten ten voordele van nieuwkomers verdienen waardering en ondersteuning van de lokale overheid. Het is investeren in een warmere samenleving. Inzetten op het aanpakken van stigma t.o.v. mensen met een psychische kwetsbaarheid is dan weer op zoek gaan naar manieren om het samenleven zelf zorgzaam te maken  Herstel is meer dan genezen. Het is opnieuw en plek vinden in een samenleving die kansen biedt. Dat idee wil Groen helpen op de kaart zetten met de toekenning van deze Groene Pluim.

1. Timmerwerkt maakt meubels met nieuwkomers

Timmerwerkt werd in 2018 opgericht door Hans Gruyaert en Olivier Provost. Hun missie: timmeren aan een warme samenleving door meubels op maat te maken met gemotiveerde vluchtelingen.

Voor veel nieuwkomers zijn de obstakels om een opleiding te volgen of werk te vinden groot: de taal, niet de juiste diploma’s, vooroordelen op de arbeidsmarkt …Bij Timmerwerkt kunnen gemotiveerde nieuwkomers zinvol aan de slag. Samen wordt gewerkt aan meubels, en bouwen ze aan zelfvertrouwen en integratie.

Timmerwerkt staat voor een ecosociale aanpak en maakt meubels op maat: kasten, dressings, tafels, bedden, keukens, badkamermeubels etc. De bewuste consument die er een uniek meubel bestelt, ondersteunt het idee van positieve integratie van de erkende vluchtelingen die er werken. Zo timmeren ze tegelijk aan een warme samenleving.

“In het werken met kwetsbare doelgroepen merkte ik keer op keer dat de stap naar de reguliere arbeidsmarkt te groot was”, aldus Olivier Provost. Nieuwkomers die bij Timmerwerkt aan de slag kunnen, hebben wel al wat ervaring in houtbewerking. Ze deden deze op in hun land van herkomst of volgden een opleiding via VDAB, maar vaak volstaat het niet om op onze arbeidsmarkt aan de slag te kunnen. De extra springplank die ze nodig hebben, vinden ze bij Timmerwerkt. Olivier en Hans hebben intussen een aantal vaste medewerkers in dienst en houden daarnaast een drietal plaatsen vrij voor vluchtelingen die met een artikel 60-contract aan de slag kunnen. Ze blijven meestal ongeveer een jaar in het bedrijf. “Na een stageperiode van twee weken weten we zeker of het zowel voor ons als de nieuwkomer een match is. Het eerste half jaar worden ze zelf intensief begeleid en na zes maanden krijgen ze de kans om een andere nieuwkomer bij te staan. Op dat moment zie je hen vaak enorm groeien. Het daagt hen ook uit om meer te communiceren zodat ze de Nederlandse taal beter onder de knie krijgen.” zo stelt Hans Gruyaert in Close up News (editie 105, maart 2021).  

Artikel 60 is een door het OCMW gesubsidieerde tewerkstelling waardoor de loonkost voor het bedrijf beperkt blijft. Tegelijk is het een vorm van maatschappelijke dienstverlening die mensen uit de armoede helpt en aan het werk te houdt. De nieuwkomer kan werkervaring opdoen en wordt in het stelsel van de sociale zekerheid opgenomen. Op termijn kan hij of zij dan wel met een vast contract aan de slag.

Deze vorm van tewerkstelling compenseert de keuze om met deze mensen te werken. Het laat toe om het risico van een lager productiepeil te nemen. De winst is sociaal. Timmerwerkt heeft voorlopig enkel een samenwerking met het OCMW van Gent. Ook daar zijn nog groeikansen.

Timmerwerkt kwam onder de aandacht dankzij hun deelname aan de Radicale Vernieuwers, een wedstrijd van de Sociale InnovatieFabriek en De Standaard, in samenwerking met Cera, Koning Boudewijnstichting, VLAIO en Nationale Loterij. De doelstelling : samen op zoek naar oplossingen voor een beter klimaat en een betere wereld. (meer info: (https://www.radicalevernieuwers.be/)

Contactgegevens :
TIMMERWERKT VZW, Doornstraat 90, 9940 Evergem https://www.timmerwerkt.be 
email [email protected] tel +32 494 407420

1. Kwartiermaken wil psychisch kwetsbare mensen een plaats geven tussen andere mensen, buiten de geestelijke gezondheidszorg.

In 2004 werden 2 mensen doodgeschoten in de frituur op het terrein naast het station in Sleidinge. De dader was een ex-patiënt van het nabijgelegen Psychiatrisch centrum. De ex-patiënt schoot moeder en zoon met een jachtgeweer dood omdat hij dacht dat er over hem werd geroddeld in de frituur. Meer dan tien jaar lang bleef de frituur er gesloten en vervallen bij staan.

Vandaag is de frituur weg en sinds 2017 is er een ontmoetingspleintje voor patiënten van het psychiatrische centrum en buurtbewoners. Het is een van de eerste voorbeelden waarbij delen van psychiatrische zorg uit de gesloten omgeving van de instelling werd gehaald en waarbij verbinding wordt gemaakt met een herstelbevorderende omgeving.  De trekker van dat initiatief – en misschien wel het prille begin van Kwartier maken - is Peter Dierinck. 

“Kwartiermaken is eigenlijk een militaire term. Een klein deel van het leger loopt voorop en maakt een kampement. Daar kan het achtergebleven grootste deel van het leger zich dan zonder veel problemen installeren. Kwartiermakers zijn dus de voorlopers. Ook de geestelijke gezondheidszorg heeft zo’n kwartiermakers nodig. Psychisch kwetsbare mensen moeten een plaats krijgen tussen andere mensen, buiten de geestelijke gezondheidszorg. Samen met cliënten, gaan kwartiermakers zo’n plekken zoeken of creëren. Het gaat dan zowel over letterlijk ruimtelijke plaatsen als over het creëren van meer mentale ruimte in de samenleving door destigmatiserend te werken”                                                                                                                              bron: Sociaal.net.

Peter Dierinck is als psycholoog nog steeds deeltijds verbonden aan de Psychiatrie in Sleidinge . Hij werkt er op de afdeling ‘Actieve Rehab” met dak- en thuislozen, een groep die vaak als onhandelbaar opzij wordt gezet.  Hun sociale problematiek is vaak vervlochten met hun psychische kwetsbaarheid. Dierinck wijst erop dat het weinig zin heeft om aan hun psychische problemen van die mensen te werken zonder ook op zoek te gaan naar een woning, een job of een sociaal netwerk.

Dierinck is vandaag deeltijds ook aan de slag voor Te Gek!? En schreef in 2017 zijn eerste boek “Hoop Verlenen”.  Daarin heeft hij zijn ervaringen uit de psychiatrie en de twee jaar dat hij werkte in een mobiel team neergeschreven.  Dat eerste boek is opgepikt door het toenmalige kabinet Vandeurzen. Zij vonden het interessant om daar iets mee te doen voor heel Vlaanderen. “Toen ben ik me meer en meer gaan specialiseren in hoe je vanuit de wijk kunt vertrekken. Je kunt het huidige boek “Kwartiermaken” dus zien als een soort vervolg en verdieping van mijn eerste boek, ” zo stelt Dierinck in een interview bij de lancering van zijn nieuwe boek.

Hij formuleert ook mooi wat hij in de eerste plaats hoopt te bereiken met zijn boek . “In de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is er al heel wat verbeterd sinds psychiatrische instellingen hun bedden afbouwen, er mobiele teams ontwikkeld zijn en het belang van ervaringswerk in beeld is gebracht. Ook het idee dat je mensen met psychische kwetsbaarheid moet betrekken in hun herstel. Dat je die dingen niet boven de hoofden van mensen moet regelen, maar met de mensen zelf. Dat komt ook fel aan bod in het boek. Die mentaliteitsverandering is hooguit een tiental jaar bezig. Dat is heel recent in vergelijking met de hele geschiedenis van de ggz. Toch zijn er nog veel stappen te zetten om naar een volledige vermaatschappelijking van de zorg te gaan”. (bron:  Te Gek!?)

Meer info ook op https://www.psychosenet.be/video/wat-is-kwartiermaken/ en https://www.psychosenet.nl/video/kwartiermaken-en-presentie-peter-dierinck/